Bao cao su là một loại bao mỏng, bền, làm bằng cao su tự nhiên hoặc tổng hợp được bao bên ngoài dương vật cương cứng trước khi giao hợp. Bao cao su đóng vai trò như một rào cản cơ học để ngăn không cho tinh dịch thâm nhập vào âm đạo và vì vậy ngăn ngừa sự mang thai, nhưng cũng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, đặc biệt là những nhiễm khuẩn có thể lây qua dịch tiết cơ thể (tinh trùng, dịch tiết âm đạo) như bệnh chlamydia, lậu, HIV và viêm gan B. Một số ít nam và nữ giới dị ứng với thành phần cao su nhưng cũng có sẵn các loại bao không làm bằng cao su tự nhiên.
Cẩn thận xé để mở vỏ bao cao su (không được dùng răng), đảm bảo không xé toạc bao cao su ở bên trong. Trước khi để dương vật tiếp xúc với âm đạo, đặt bao cao su lên đầu của dương vật cương cứng. Bóp túi nhỏ ở đầu bao cao su bằng ngón cái và ngón trỏ để đuổi không khí ra ngoài và tuốt nhẹ vòng bao cao su để nó đeo kín hết chiều dài dương vật cương cứng. Sau khi xuất tinh, rút dương vật ra khi vẫn còn cương cứng trong khi giữ chặt bao cao su ở gốc dương vật. Lấy bao cao su ra khỏi dương vật, chú ý tránh làm vãi tinh dịch ra ngoài hoặc không được để dương vật tiếp xúc với âm đạo.
Mặc dù bao cao su rất sẵn có và bạn có thể mua bao cao su với nhiều loại kích cỡ, màu sắc, bề mặt và số lượng, nhưng một số người lại cảm thấy bao cao su có thể làm giảm cảm giác khi quan hệ. Điều quan trọng là phải sử dụng bao cao su mới mỗi lần bạn có quan hệ tình dục và không bao giờ sử dụng lại bao cao su. Luôn luôn phải kiểm tra hạn sử dụng của bao cao su để chắc chắn không sử dụng bao cao su quá hạn sử dụng. Nếu bạn muốn dùng thêm chất bôi trơn, chỉ sử dụng chất bôi trơn gốc nước được chế tạo dành riêng để sử dụng cùng bao cao su (ví dụ như gel KY). Không sử dụng chất bôi trơn gốc dầu như gel dầu (Vaseline) hoặc dầu mát xa vì những chất này sẽ làm hỏng bao cao su. Bao cao su có thể được sử dụng như một biện pháp dự phòng cho các biện pháp tránh thai khác nếu bạn thấy biện pháp tránh thai ban đầu của mình bị mất tác dụng.
Bao cao su nữ là một loại bao được chế tạo bằng nhựa tổng hợp mềm, mỏng, dùng một lần để đặt vào trong âm đạo và ngăn không cho tinh trùng đi vào bên trong. Bao cao su nữ có hai vòng tròn: một vòng tròn ở phía trong và một vòng tròn ở bên ngoài. Vòng bên trong của bao giúp cho bao vào âm đạo giống như một băng vệ sinh loại nút bông. Vòng bên ngoài, ở phần đầu của bao, nằm bên ngoài âm đạo và bảo phủ bên ngoài âm đạo.
Có thể dùng bao cao su nữ bất kỳ lúc nào trước khi giao hợp. Bao cao su nữ có nhiều ưu điểm của bao cao su nam, và cũng chắc chắn hơn đối với phụ nữ khi sử dụng. Ngoài ra, vì bao cao su nữ nằm bên trong âm đạo, nên đương vật không phải rút ngay lập tức sau khi xuất tinh. Nó đặt biệt tốt cho phụ nữ dị ứng với chất diệt tinh trùng được sử dụng cùng bao cao su. Bạn cần phải đảm bảo rằng dương vật đi vào trong bao cao su chứ không phải giữa bao cao su và thành âm đạo. Nếu sử dụng đúng cách, hiệu quả của ba cao su nữ là 95%.
